Banka hesabını kiralama/kullandırma suçu ve cezasına ilişkin sorularla sık sık karşılaşmaktayız. Özellikle son yıllarda banka hesabının kiralanması kaynaklı gelişen suçlar oldukça yaygınlaşmış durumdadır. Banka hesabının üçüncü kişilerin kullanımına sunulması, Türk Ceza Kanunu bakımından sıradan bir hukuki işlem olarak değerlendirilmemektedir. Zira bu fiil, özellikle TCK m.158 kapsamında düzenlenen nitelikli dolandırıcılık suçunun icrasında kullanılan araçlardan biri haline gelmiştir. Hesap sahibi, kendi adına açılmış hesabı başkasının tasarrufuna bıraktığında, aslında dolandırıcılık eylemine zemin hazırlamakta ve bu suretle cezai sorumluluk altına girmektedir.
Uygulamada bu yöntem, suç gelirlerinin izini kaybettirmek amacıyla tercih edilmektedir. Çoğu durumda, hesabı kiralayan kişi, elde edilen haksız kazançların aktarılmasına aracılık etmektedir. Bu nedenle olası bir şikayet ya da ihbar durumunda, soruşturma mercileri öncelikle hesap sahibine ulaşmakta ve kişi doğrudan şüpheli sıfatıyla soruşturmanın tarafı olmaktadır.
Hesap kiralama sürecinde genellikle; internet bankacılığı şifresi, IBAN numarası ve diğer erişim bilgilerinin üçüncü kişilerle paylaşılması söz konusudur. Böylelikle hesabın yönetimi tamamen failin eline geçmekte, hesap sahibi ise hukuken geri dönülmesi zor sonuçlarla karşılaşmaktadır.
Dolayısıyla banka hesabını kiraya vermek, yalnızca hukuki açıdan kişiyi zora sokmakla kalmaz; aynı zamanda kişiyi nitelikli dolandırıcılık suçuna iştirak eden konuma düşürür. Bu durum, hesap sahibinin ağır hukuki ve cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmasına yol açmaktadır.
Banka Hesabı Kiralama Nedir?
Banka hesabı kiralama, halk arasında “iban kiralama” yukarıda da izah edildiği üzere uygulamada en çok karşımıza şu şekilde çıkmaktadır;
– “arkadaşım istedi, hesabımı verdim”
– “sosyal medyada ilan görmüştüm, paraya ihtiyacım vardı verdim”
– “icralık olmuştum kart bilgilerimi verdim”
Gibi sebepler ileri sürülmektedir. Hangi sebep olursa olsun kişi, kendisine ait olan banka hesabını hiçbir koşulda bir başkasının tasarrufuna bırakmamalıdır. Çünkü üçüncü kişinin bu hesabı ne amaçla kullandığı yahut kullanacağı kesin olarak bilinmemektedir.
O halde banka hesabı kiralama, banka hesabını kullandırma; bir kişinin kendi banka hesabını bir başkasının kullanımına sunması ile gerçekleşmektedir. Türk Ceza Kanunu’nda “banka hesabı kiralama suçu” yahut “iban kiralama cezası” olarak ayrı bir suç düzenlenmemiş olup; suçun işleniş şekline göre kişinin yargılandığı madde değişkenlik göstermektedir. Uygulamada banka hesabı kiralama dolayısıyla genellikle “nitelikli dolandırıcılık” suçundan yargılama faaliyetlerinin yürütüldüğünü görmekteyiz.
Banka Hesabımı Başkasına Kullandırdım, Ne Yapmalıyım?
Banka hesabınızı bir başkasına kullandırmanız halinde yapmanız gereken ilk şey öncelikle banka hesaplarınızı kapattırmaktır. Banka hesaplarınızın kısa sürede kapatılmış olması suçtan sizi direkt olarak kurtarmasa da yargılama sürecinde lehinize bir durum oluşturabilecektir.
Banka Hesabı Kiralama Hangi Kapsamlar Altında Değerlendirilebilir?
Banka hesabının kiraya verilmesi veya başkalarının kullanımına sunulması, hukuken basit bir işlem değil; pek çok ciddi suçun işlenmesine aracılık eden bir fiildir. Bu tür işlemler, özellikle Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesinde düzenlenen nitelikli dolandırıcılık kapsamında ele alınsa da sadece bu suç kapsamında da değerlendirilmemektedir. Hesap sahibi, hesabını üçüncü kişilerin kullanımına açarak dolandırıcılık faaliyetlerine zemin hazırlamakta ve bu suretle suçun işlenmesine iştirak etmiş sayılmaktadır.
Bunun dışında banka hesabı kiralama şu suçlar açısından da değerlendirilmektedir:
– Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama (Kara Para Aklama) Suçu
– Dolandırıcılık Suçu
– Vergi Kaçakçılığı Suçu
– Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Suçu
gibi suçlar kapsamında da değerlendirme yapılmaktadır.
Banka Hesabı Kiralama Mağdurları ve Hakları Nelerdir?
Banka Hesabı Kiralama Mağdurları ve Hakları
Banka hesabının bilerek ya da bilmeyerek başka kişiler tarafından kullanılması halinde; izah edildiği üzere hesabı kiraya veren kişinin hukuki ve cezai sorumlulukları doğacaktır. O nedenle böyle bir durumun fark edilmesi halinde banka hesabını kullandıran/kiraya veren kişinin süreci hassas ve hızlı bir şekilde yürütmesi gerekmektedir.
Öncelikle yapılması gereken ilk şey açılan banka hesaplarının kapatılmasıdır. Bilhassa hesaplar kapatılırken, yapılan işlemlerin şüpheli işlem olduğu bildirilmeli ve para transferlerine ilişkin bilgi ve belgeler, olası bir yargılama durumunda delil olarak toplanmalıdır.
Buna ek olarak, kesinlikle hesabı kiraya veren kişinin suç duyurusunda bulunmasını öneriyoruz. İlerleyen aşamalarda hesabı kiraya veren kişi yargılanacağı zaman; geçmişte verilen ifadenin dosyaya sunulması lehe delil niteliğinde olacaktır.
Tüm bu süreçleri avukat olmadan yürütmek isteyebilirsiniz. Fakat oldukça yaygınlaşan bu suça ilişkin olarak sürecin aksamaması adına hukuki danışmanlık/destek almak çok önemlidir. Zira bir avukat, delil toplamanıza ve savunmanızı en iyi şekilde hazırlamanıza yardımcı olacaktır.
Banka Hesabı Kiralama Mağdurları Ne Yapmalıdır?
Banka hesabı kiralama mağdurları tarafımızla iletişime geçtiğinde esasında, haklarında bir soruşturma başlatılmadığı için kiraya veren mağdurların konunun üzerine pek düşmediklerini gözlemlemekteyiz. Oysa hata tam olarak burada başlamaktadır. Zira bu aşamada hesabını kiraya veren şahıslar, hesaplarının bir başkası tarafından ne amaçla kullanıldığını artık farkındadır. Dolayısıyla şahsın kendisi hakkında bir soruşturma başlamadan, süreç ile ilgili olarak hesaplarının yasa dışı işlemler ile ilgili kullanılmasında hiçbir payı olmadığını belgelemesi, ileride başlatılması muhtemel soruşturma bakımından kişinin lehine olacaktır.
Banka Hesabı Kiralama Yargıtay Kararları
Yargıtay 11. CEZA DAİRESİ 2021/16966 E. 2024/7470 K. 04.06.2024 tarihli kararında;
“ Sanık …’in, sanık …’i komşusu olduğu ve aynı iş yerinde çalıştıkları için tanıdığını, kendisine para geleceğini ancak kartının iptal olduğunu söyleyince güvendiği için hesap numarasını verdiğini ve hesabına gelen paradan pay almadığını savunması; sanık …’in sanık … dışında tanıdığı kişilerden de benzer bahanelerle hesap ve kart bilgilerini aldığının ve bu kişiler gibi sanık …’in de …’le tanışıklığından dolayı duydukları güvenle hesap ve kart bilgilerini paylaştığının anlaşılması karşısında, sanığın diğer sanıkların eylemlerine iştirak ettiğine dair cezalandırılmasına yeterli kesin, inandırıcı ve her türlü şüpheden uzak delil bulunmadığı gözetilmeden, beraati yerine mahkûmiyetine hükmedilmesi,”
Yargıtay 8. CEZA DAİRESİ 2024/24160 E. 2025/3482 K. 30.04.2025 tarihli kararında;
Bu kapsamda inceleme konusu dava dosyası değerlendirildiğinde; Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 20.06.2016 tarihli ve 2016/6021 Esas, 2016/11619 Karar sayılı kararı da dikkate alınarak, Rusya devletinde bulunan kişilerin, bilgisayar yazılımı yaparak Türkiye’de bulunan firmalara sattıklarını ancak ücretlerin ödenmesinde problem yaşadıklarını, iyi derecede İngilizce bilen bir eleman aradıklarını söyleyerek iş teklifinde bulundukları hükümlünün, öğrenci olması nedeniyle harçlığını çıkarmak için bu teklifi kabul ettiği ve 08.09.2005 tarihinde Rusya devletinde bulunan bu kişilerin hükümlünün hesabına katılanın hesabından para havale ettikleri ve bu parayı… aracılığıyla göndermesini istedikleri, hükümlünün de hesabına gönderilen parayı belli bir komisyon karşılığında bu şahıslara havale ettiğinin anlaşılması karşısında, hükümlü hakkında, savunmasının aksine suç kastı ile hareket ettiğine dair mahkumiyetine yeterli delil bulunmadığından atılı suçtan beraatine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi, Kanun’a aykırı olup kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
Sık Sorulan Sorular
– Papara Kiralamanın Cezası Var Mıdır?
Banka hesabının elektronik bankacılık olup olmamasına göre suç tipi değişkenlik göstermemektedir. Diğer bir deyişle hangi banka hesabı kiralanırsa kiralansın, kişi kendi adına olan banka hesabını üçüncü bir kişinin kullanımına sunuyor ve yasa dışı işlemler, kiralanan hesap üzerinden gerçekleştiriliyor ise değinilen suçlar yine oluşacaktır.
Banka Hesabı ve IBAN kiralayanlar Hangi Problemlerle Karşılaşabilir
– Bahis Sitelerine Hesap Kiralamanın Cezası Var Mıdır?
Bahis sitelerine banka hesabı vermek, yasa dışı bahis faaliyetlerine doğrudan destek vermek anlamına gelmekte ve bu durum nitelikli dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirilebilmektedir. Günlük hayatta ne yazık ki banka hesabı kiralama, bahis siteleri yöneticileri tarafından sıkça başvurulan yöntemlerden biridir. Fail, sadece para transferine aracılık etse bile cezai sorumluluktan kurtulamayacaktır. Suçun işleniş şekline göre ceza ağırlaşabilir; özellikle bahis organizatörleriyle bilinçli işbirliği yapanlar daha yüksek yaptırımlarla karşılaşacaktır. Bu amaçla banka hesabının kullandırılması sadece nitelikli dolandırıcılık suçu değil; suçtan kaynaklanan mal varlığı gelirlerini aklama suçu ve beraberinde pek çok suç tipinden yargılama yapılmasına sebep olacaktır.
– “Kiralık Banka Hesabı Aranıyor, Karşılığında Komisyon Verilecektir” Şeklinde Bir İlan Gördüm ve Hesaplarımı Verdim; Ne Olur?
Sosyal medya platformlarında pek çok kez bu tür ilanlara denk gelmekteyiz. Ne yazık ki sayıları oldukça artmış durumdadır. Yukarıda izah edildiği üzere; kişinin kendi adına ait banka hesabını bir başkasının kullanımına sunması ve bundan pay elde etmesi; banka hesabının yasa dışı faaliyetler için kullanılması halinde “nitelikli dolandırıcılık suçunu” oluşturacaktır.
– Hakkımda İcra Dosyaları Olduğu İçin Kredi Çekemiyorum, O Nedenle Kimlik Bilgilerimi Verdim, Bir Şey Olur Mu?
Bir diğer örnek olarak da icra dosyaları olan ve kendisini çaresiz hisseden vatandaşları gösterebiliriz. Bu aşamada banka hesabını kullanmak isteyen kişiler, borcu olan vatandaşın çaresizliğinden faydalanarak, düşük faizli kredi imkanı sağlanacağı vaadi ile kimlik bilgilerini; bankacılık şifrelerini almakta ve suçu bu şekilde vatandaşın banka hesabını kullanarak işlemektedir. Bu durumda da elbette kişinin bilgilerini ne için kime verdiğinin ispatı önem arz edecektir. Zira banka hesabının suçta kullanılması, banka hesap sahibinin sorumluluğunu doğuracaktır.
– Başkasının Ibanını Kullanmanın Cezası Var Mıdır?
Başkasının ıbanını yasa dışı bahis veya benzeri faaliyetler için kullanmak, yalnızca nitelikli dolandırıcılık ya da kara para aklama kapsamında değil, aynı zamanda vergi kaçakçılığı yönünden de sonuç doğurabilmektedir. Çünkü bu tür faaliyetlerden elde edilen gelirler kayıt dışıdır ve beyan edilmediği için devletin vergi kaybına neden olmaktadır.
Sonuç olarak, IBAN kiralama işlemleri, amaç ve yöntem fark etmeksizin ciddi hukuki sonuçlar doğurmaktadır. Bu eylem; nitelikli dolandırıcılık, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, vergi kaçakçılığı kapsamında değerlendirilebilmektedir. Bu nedenle hem hesabı kullandıran hem de kullanan kişiler ağır hapis ve para cezalarıyla karşılaşabilir, ayrıca mali ve idari yaptırımlara da tabi tutulabilmektedir. Bu tür durumlarda, hak ve yükümlülüklerin doğru değerlendirilmesi için uzman bir avukattan destek alınması son derece önemlidir.