Kanun yararına bozma, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yer alan önemli bir düzenlemedir. Bu başvuru, hukuka aykırı olduğu düşünülen kararlar ve hükümler hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılır.
Başvurunun kabulü için, hukuka aykırılığın ciddi ve somut gerekçelere dayanması gerekmektedir. Başvurulan kararlar; istinaf ya da temyiz yolundan geçmeden kesinleşmiş olması gerekmektedir. Eğer bir karar istinaf veya temyiz aşamasında kesinleşmişse, kanun yararına bozma mümkün olmayacaktır.
Kanun Yararına Bozma Süresi
Kanun yararına bozma için belirli bir başvuru süresi bulunmamaktadır. Kesinleşmiş bir karar verildikten sonra, bu yola başvurmak mümkündür.
Kanun Yararına Bozma Dilekçesi
ADALET BAKANLIĞI CEZA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE
Gönderilmek Üzere
İSTANBUL … AĞIR CEZA MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
DOSYA NO :
KANUN YARARINA BOZMA
TALEP EDEN SANIK : İSİM -SOYİSİM TC
(ADRES)
MÜDAFİİ : Av. ……………
(ADRES)
KONU : İstanbul …. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ……. Esas, ….. Karar sayılı dosyasına ilişkin olarak verilen mahkumiyet kararının bozulması sebebi ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurma talebimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkil hakkında her ne kadar İstanbul… Ağır Ceza Mahkemesi’nin yukarıda esası yazılı dosyası üzerinden yargılama yapılmış ve kesinleşmiş bir mahkumiyet hükmü mevcut olsa da verilen karar hukuka aykırılık teşkil etmektedir. İşbu sebeple müvekkil lehine kanun yararına bozma yoluna gidilmesi gereği hasıl olmuştur.
(Bu kısımda, usuli eksiklikler, yargılamadaki hukuki eksiklikler detaylıca açıklanmalıdır)
NETİCE VE TALEP :
Yukarıda arz ve izah olunan sebepler ve resen gözetilecek nedenlerle, İstanbul … Ağır Ceza Mahkemesi’nin ….. Esas, …… Karar sayılı, …… Tarihli kararının hukuka aykırılığı dikkate alınarak, kanun yararına bozma talebiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına başvurulmasını saygılarımızla dileriz. (tarih)
Kanun Yararına Bozma Talep Eden
Sanık ……………
Müdafii
Av…………………
Kanun Yararına Bozma Süreci
Kanun yararına bozma yolu, Türk hukuk sisteminde önemli bir denetim mekanizması olarak yer almaktadır. Bu olağanüstü kanun yolu, mahkemelerin vermiş olduğu kararların, toplumsal adaletin sağlanmasına zarar verebilecek şekilde yanlış bir biçimde sonuçlanması halinde devreye girebilmektedir. Başvurular, yalnızca hukuka açıkça aykırı olan ve kamu düzenini zedeleyecek mahiyet taşıyan kararlar için geçerlidir.
Adalet Bakanlığı, bir mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu tespit ettiğinde, bu karara karşı kanun yararına bozma talebinde bulunabilir. Bu başvuru, Adalet Bakanlığı’nın kendiliğinden veya ilgili kişinin talebi üzerine yapılabilir. CMK 309 gereği, başvuruda, kararın bozulması için yasal gerekçeler açıkça belirtilmelidir
Adalet Bakanlığı’nın başvurusu üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, yazılı olarak iletilen başvuruyu ve içeriğindeki yasal gerekçeleri inceleyerek, aynı gerekçeleri içeren bir yazıyı Yargıtay’a gönderecektir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, başvurunun hangi suçla ilgili olduğunu göz önünde bulundurarak, ilgili ceza dairesine başvuruyu iletmekle yükümlüdür.
Yargıtay, kanun yararına bozma başvurusunda belirtilen hukuki nedenleri değerlendirecek; başvurulan gerekçeler yerinde görülürse, karar ya da hüküm bozulacaktır. Ancak, Yargıtay gerekçeleri yeterli bulmazsa, başvuru reddedilecektir.
Kanun Yararına Bozma Şartları ve Sonuçları
Kanun Yararına Bozma Sonuçları
Kanun yararına bozma talebini kabul eden Yargıtay ceza dairesi, bozma kararını verdiğinde, belirli koşullarda dosyayı yeniden yargılama yapmak üzere yerel mahkemeye gönderebilir. Bu durum, CMK madde 309/4’te düzenlenmiştir.
Eğer başvurulan karar, davanın esasını çözmeyen bir hüküm (örneğin, durma kararı gibi) içeriyorsa Yargıtay, kararı bozarak dosyayı kararı veren yerel mahkemeye geri gönderir. Yerel mahkeme, dosyayı yeniden inceleyerek gerekli araştırmaları yapar ve davanın esasına ilişkin karar verir.
Eğer mahkumiyet kararı kanun yararına bozulmuşsa, bu durumda, mahkumiyetin esasını çözmeyen işlemler veya savunma hakkını kısıtlayan usul hataları yerel mahkeme tarafından düzeltilir ve yargılama neticesinde yeni bir hüküm verilir. Ancak, bu yeni hüküm, önceki mahkûmiyet hükmünden daha ağır olamaz. Kanun yararına bozma başvurusu, davanın esasına ilişkin olmayan diğer hükümlere yönelikse, bu durum sanık aleyhine sonuç doğurmaz ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmez.
Kanun Yararına Bozma Şartları
- Kesinleşmiş Karar: İstinaf ve temyiz yolu geçirmeksizin kesinleşen mahkeme kararları için talep edilebilecektir.
- Hukuka Aykırılık: Başvurulan karar, hukuka aykırı olmalıdır. Adalet Bakanlığı veya ilgili kişiler, kararın hukuka aykırı olduğunu ve toplumun adalet anlayışına zarar verebileceğini belirterek, bu kararın bozulmasını talep edebilir.
- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na Başvuru: Kanun yararına bozma başvurusu, Adalet Bakanlığı tarafından yapılır ve bu başvuru, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na yazılı olarak iletilir. Başvuru, hukuka aykırılığı belirten gerekçelerle birlikte yapılmalıdır (CMK md. 309/1).
Kanun Yararına Bozma Ne Kadar Sürede Sonuçlanır
Başvurunun sonuçlanma süresi, 6-9 ay sürebilir. Bu süreçte, başvurulan kararın ne kadar karmaşık olduğuna, mahkemeler arası yazışmalara ve diğer idari işlemlere bağlı olarak, süre değişebilir.
Kanun Yararına Bozma Dilekçesi Nereye Verilir
Kanun yararına bozma başvurusunu yapma yetkisi, CMK m. 309 uyarınca yalnızca Adalet Bakanlığı’na aittir. Bu nedenle, bir kararın kanun yararına bozulması talebinde bulunmak isteyen kişiler, Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulunmak zorundadır. Yani, kanun yararına bozma başvurusunun esas başvurusu Adalet Bakanlığı’na yapılmalıdır.
Kanun Yararına Bozma Dosya Sorgulama
Kanun yararına bozma yoluyla verilen Yargıtay kararları, Resmi Gazete’de yayımlanarak resmi kayıtlara geçer. Bu yayımlanan kararlar, toplumun erişimine sunulur. Ayrıca, ilgili kişiler ve taraflar, E-Devlet Vatandaş Portalı üzerinden kanun yararına bozma kararlarına kolaylıkla erişebilir ve detaylı bilgilere ulaşabilirler.
Sonuç olarak, kanun yararına bozma, adaletin sağlanması ve hukuka aykırı kararların düzeltilmesi adına önemli bir denetim mekanizmasıdır. Bu başvuru, Adalet Bakanlığı tarafından yapılmakta olup, temyiz yahut istinaf incelemesinden geçmeksizin kesinleşen, hukuka açıkça aykırı olan ve toplumsal adaleti zedeleyebilecek kararlar için geçerlidir. Yargıtay, başvuruda belirtilen gerekçeleri değerlendirerek kararın bozulmasına ya da reddine karar verecektir.